Συχνες Ερωτησεις

Υπάρχουν εξετάσεις που απαιτείται να προηγηθεί προετοιμασία όπως είναι κάποιες εξετάσεις υπερήχων (πχ άνω και κάτω κοιλίας). Η προετοιμασίες είναι απλές.

Εξαίρεση αποτελεί η εξέταση για την διάβαση παχέως εντέρου με βαριούχο υποκλυσμό για την οποία απαιτείται ειδική προετοιμασία και καλώντας στο ιατρείο μας θα σας δωθούν και οι απαραίτητες οδηγίες.

Διαβάστε περισσότερα εδώ.

Το πρωτοποριακό αυτό πρωτόκολλο είναι κατοχυρωμένο από την Φινλανδική εταιρεία Planmeca, από όπου έχουμε προμηθευτεί και για τα δύο ιατρεία μας το ψηφιακό μηχάνημα για όλο το εύρος των οδοντιατρικό εξετάσεων. Η μείωση της δόσης είναι μέχρι και 77% πιο κάτω χωρίς να ελαττώνεται η ποιότητα της εξέτασης. Είναι το πλέον ιδανικό και ασφαλές για όλα τα παιδοδοντιατρικά περιστατικά.

Είναι τελείως διαφορετική τεχνολογία. Γενικά για την εξέταση της ίδιας περιοχής θεωρείται πως η αξονική έχει περίπου δεκαπλάσια δόση ή και παραπάνω, χωρίς να καν να υπολογίσουμε και το πρωτόκολλο Ultra Low Dose™ το οποίο μειώνει τις δόσεις στα επίπεδα μιας ή δυο πανοραμικών.

Η συνήθης απάντηση είναι πως η ψηφιακή ακτινογραφία έχει μικρότερη δόση ακτινοβολίας από την αναλογική και αυτό αρκεί. Μόνο που είναι μύθος. Παλαιά ψηφιακά συστήματα με εξαντλημένους ψηφιακούς σένσορες απαιτούν όλο και μεγαλύτερες δόσεις ακτινοβολίας και το κακό είναι ότι αν δεν υπάρχει συνεχής παρακολούθηση πιθανώς να μην γίνει καν αντιληπτό από τον τεχνολόγο ή τον γιατρό.

Η απάντηση λοιπόν είναι ότι φροντίζουμε τα παιδιά σας σαν δικά μας. Έχουμε ότι πιο σύγχρονο υπάρχει με συνεχή έλεγχο και σχολαστική συντήρηση.

Πρόσφατα η αντικατάσταση του flat panel στον ψηφιακό μαστογράφο μας εξέπληξε εμάς και την ακτινοφυσικό μας με την ελάττωση της δόσης που πετύχαμε.

Αν γνωρίζετε πως είστε έγκυος ή αυτό είναι πιθανό, θα πρέπει να ενημερώσετε το προσωπικό πριν την εξέταση. Το σύνολο σχεδόν των εξετάσεων (με εξαίρεση πχ τις εξετάσεις πεπτικού) είναι δυνατόν να εκτελεστούν με την κατάλληλη προφύλαξη. 

Αν δεν υπάρχει ενδεχόμενο εγκυμοσύνης προχωράμε κανονικά με την εκτέλεση της εξέτασης. 

Η προστασία που βάζει το προσωπικό μας, είναι χρήσιμη για ψυχολογικούς κυρίως λόγους και όχι γιατί υπάρχει κάποιος κίνδυνος.

Η διαγνωστική ακτινοβολία στην ακτινοδιαγνωστική δεν παραμένει στο σώμα και το διαπερνά για μερικά χιλιοστά του δευτερολέπτου. Κατά συνέπεια δεν υπάρχει αντένδειξη αν θηλάζετε.

Ασφαλώς ναι. Σε περίπτωση μαστογραφίας καλό είναι να το αναφέρετε στο προσωπικό του ιατρείου ώστε να ασκηθεί λιγότερη πίεση στους μαστούς.

Υπάρχουν διαφόρων ειδών ακτινολογικές εξετάσεις. Για παράδειγμα, εξετάσεις με ιοντίζουσα ακτινοβολία, με μη ιοντίζουσα ακτινοβολία και χωρίς ακτινοβολία. Οι εξετάσεις με μη ιοντίζουσα ή χωρίς ακτινοβολία, όπως η μαγνητική τομογραφία ή οι υπέρηχοι, εκτελούνται και επαναλαμβάνονται χωρίς περιορισμούς. Οι εξετάσεις με ιοντίζουσα ακτινοβολία περιλαμβάνουν εξετάσεις όπως τις γνωστές μας ακτινογραφίες, τη μαστογραφία, τις οδοντιατρικές πανοραμικές κ.λπ., που έχουν χαμηλή δόση ακτινοβολίας, αλλά και εξετάσεις πιο ειδικές, όπως η αξονική τομογραφία, τα σπινθηρογραφήματα, το pet scan κ.ά. με μεγαλύτερη δόση ακτινοβολίας. Έτσι, στην περίπτωση της αξονικής, σαφώς και δεν πρέπει να γίνεται κατάχρηση, ενώ δεν επιτρέπεται να προηγείται απλούστερων, φθηνότερων και, κυρίως, χωρίς ακτινοβολία μεθόδων. Παρ’ όλα αυτά, ο ακτινολογικός έλεγχος ακόμη και με αξονική τομογραφία θεωρείται ακίνδυνος. Το ερώτημα είναι πότε είναι πιο χρήσιμος έναντι των εναλλακτικών.

Σε κάθε κατηγορία εξετάσεων που χρησιμοποιούνται ακτίνες Χ πρέπει να τηρούνται συγκεκριμένα πρωτόκολλα, τα μηχανήματα να είναι σύγχρονα και σωστά συντηρημένα, και οι εκτελούντες να έχουν επάρκεια και επαγγελματική συνείδηση. Επίσης, για όλες τις εξετάσεις ισχύουν κάποιες αρχές, όπως η αρχή της αιτιολόγησης, η οποία εξετάζει την αναγκαιότητα και το αναμενόμενο καθαρό όφελος μιας εξέτασης, και η αρχή της ελαχιστοποίησης ALARA (As Low As Reasonably Achievable), ώστε κάθε διαγνωστικό μέσο να χρησιμοποιεί τέτοιες μεθόδους, που οι δόσεις ακτινοβολίας να παραμένουν όσο το δυνατόν χαμηλότερες. Εάν τηρηθούν οι παραπάνω αρχές, τότε οι εξετάσεις με ακτίνες Χ είναι ασφαλείς.

Η ακτινογραφία θώρακος, μια εξέταση χαμηλής δόσης, αντιστοιχεί στην ακτινοβολία που θα πάρει ο άνθρωπος από το φυσικό περιβάλλον ζώντας μέσα σ’ αυτό δύο με τρεις ημέρες. Η δόση μιας αξονικής τομογραφίας είναι μεγαλύτερη και αντιστοιχεί σε μήνες. Εντούτοις, η εξέλιξη της τεχνολογίας έχει δημιουργήσει νέες μεθόδους, τριδιάστατης απεικόνισης, όπως η τομογραφία κωνικής δέσμης ή η CBCT, στην οποία η ακτινοβολία είναι μικρότερη της αξονικής τομογραφίας CT και το πεδίο εφαρμογής πολύ συγκεκριμένο. Αυτές αναπτύσσονται ταχύτατα και για την ώρα εφαρμόζονται σε περιοχές όπως το κρανίο, για παράδειγμα ως Dental Scan, το οποίο αποτελεί και την ακριβέστερη μέθοδο για τους οδοντιάτρους σε μετρήσεις για τοποθέτηση εμφυτευμάτων, κύστεις, γναθοχειρουργικές επεμβάσεις κλπ.

Για τους λόγους που προαναφέρθηκαν, η ιατρική ανάγκη για ακριβή διάγνωση καθορίζει ποιες ακτινολογικές εξετάσεις πρέπει να γίνουν, ενώ δεν υπάρχει συγκεκριμένος ελάχιστος ή μέγιστος αριθμός ακτινογραφιών που επιτρέπονται σε έναν χρόνο ή και στη ζωή κάποιου. Για τους επαγγελματίες που εκτίθενται σε ακτινοβολίες υπάρχουν κάποια όρια δόσεως που προβλέπονται από τον Κανονισμό Ακτινοπροστασίας, ενώ γίνεται μηνιαίος έλεγχος από την Ελληνική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας.

Τα παιδιά είναι πιο ευαίσθητα στην ακτινοβολία, επειδή είναι σε φάση ανάπτυξης. Άρα εμπιστευόμαστε στον παιδίατρό μας την απόφαση για την αναγκαιότητα μιας εξέτασης. Αυτός 

θα ακολουθήσει τις παραπάνω αρχές ακτινοπροστασίας, οπότε δεν συντρέχει λόγος ανησυχίας. Παρ’ όλα αυτά, θα συμβούλευα τους γονείς να επιλέγουν ιατρεία με σύγχρονα μηχανήματα, που έχουν ειδικά προγράμματα για παιδιά, ώστε η δόση να είναι όσο το δυνατό μικρότερη. Ένα καλό παράδειγμα είναι οι εξετάσεις Full Spine και Full Leg, μέσω των οποίων διαπιστώνεται αν έχουν τα παιδιά σκολίωση ή ανισοσκελία. Αυτές γίνονται με ένα ειδικό σύστημα, ώστε με μια ακτινοβόληση να έχουμε απεικόνιση της σπονδυλικής στήλης και της λεκάνης ή και των κάτω άκρων, όσο ψηλό και να είναι το παιδί. Αυτό σημαίνει ότι το παιδί θα πάρει λιγότερη ακτινοβολία, από ό,τι με ένα απλό σύστημα, που απαιτεί δύο ή τρεις ακτινοβολήσεις, για να απεικονιστεί ολόκληρη η αντίστοιχη περιοχή.

Ειδική περίπτωση για όλες τις εξετάσεις είναι η έγκυος. Ανάλογα με την εβδομάδα κύησης, ισχύουν περιορισμοί – ιδιαίτερα σε εξετάσεις όπως η αξονική τομογραφία στην κοιλιά ή τη σπονδυλική στήλη, που το έμβρυο δεν μπορεί να προστατευτεί. Όταν ζητηθεί από τον γιατρό της εγκύου να κάνει μια ακτινολογική εξέταση, εκείνη πρέπει να ρωτήσει τον γυναικολόγο της και να ενημερώσει τον ακτινολόγο. Σε γενικές γραμμές, όμως, αποφεύγουμε ακτινογραφίες στο πρώτο τρίμηνο της κυήσεως. Εντούτοις, οι δόσεις που πιθανώς θα μπορούσαν να προκαλέσουν βλάβες και γενετικές ανωμαλίες στο έμβρυο είναι τόσο μεγάλες, που δεν εφαρμόζονται σε διαγνωστικές εξετάσεις. Επίσης, συχνά μας ρωτούν αν υπάρχει πρόβλημα με τον θηλασμό. Η απάντηση είναι «όχι».

Ιδιαίτερη προσοχή δίνεται στις γυναίκες με βεβαρημένο κληρονομικό ιστορικό. Στις περιπτώσεις αυτές, συστήνεται η πρώτη μαστογραφία να γίνεται νωρίς (35-40 ετών). Αυτή αποτελεί τη λεγόμενη «μαστογραφία βάσεως», ώστε να διαπιστωθεί ο τύπος του μαστού και χρησιμοποιείται σαν μαστογραφία αναφοράς για σύγκριση στο μέλλον. Στις υπόλοιπες γυναίκες, η πρώτη εξέταση γίνεται συνήθως μετά τα 40.

Το τυπικό μεσοδιάστημα για προληπτική εξέταση είναι στις χαμηλού κινδύνου περιπτώσεις κάθε δύο χρόνια, μέχρι την ηλικία των 50 ετών, και μετά κάθε χρόνο. Σε κάθε περίπτωση, ο ετήσιος κλινικός έλεγχος πρέπει να περιλαμβάνει ψηλάφηση μαστού στον γυναικολόγο, όπως και αυτοψηλάφηση κάθε μήνα. Ωστόσο, υπάρχει μικρό ποσοστό καρκίνων του μαστού που δεν ανιχνεύονται απεικονιστικά, ούτε ψηλαφάται. Εάν, λοιπόν, στο μεσοδιάστημα των προληπτικών εξετάσεων διαπιστώσει η γυναίκα κάτι διαφορετικό στη σύσταση ή την όψη του μαστού, πρέπει να απευθυνθεί στον γιατρό της.

Όταν μία νέα γυναίκα ψηλαφήσει η ίδια ή ο γιατρός της κάτι στον μαστό, το σύνηθες διαγνωστικό ερώτημα που προκύπτει είναι αν αυτό είναι κύστη ήινοαδένωμα. Σ’ αυτές τις περιπτώσεις ένα υπερηχογράφημα σε συνδυασμό με την κλινική εξέταση συνήθως αρκεί. Στις υπόλοιπες, έχει αποδειχθεί ότι ο συμπληρωματικός έλεγχος με υπερήχους αυξάνει το ποσοστό ψευδώς αρνητικών μαστογραφιών, δηλαδή αποκαλύπτει προβλήματα που δεν αναδεικνύονται στη μαστογραφία.

Τα σκιαγραφικά για τις ακτινολογικές εξετάσεις όπως είναι η αξονική τομογραφία, η αγγειογραφία, η ενδοφλέβιος πυελογραφία κ.ά. είναι ιωδιούχα σκευάσματα που χορηγούνται 

παρεντερικά. Σπανιότατα προκαλούν αναφυλακτικού τύπου αντιδράσεις και καλό είναι άτομα με ευαισθησίες να το αναφέρουν πριν από την εξέταση. Τα σκιαγραφικά είναι «ακτινοσκιερά», άρα βοηθούν στη διάγνωση, ενισχύοντας την αντίθεση των απεικονιζόμενων οργάνων. Επίσης, υπάρχουν και από του στόματος σκιαγραφικά, όπως το βάριο, τα οποία αποβάλλονται από το πεπτικό και είναι ακίνδυνα.